✍️ উজ্জ্বল ডেকা
সমাজ পৰিৱৰ্তনত ছাত্ৰশক্তিয়ে অতি সক্ৰিয়তাৰে গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰি আহিছে৷ সামাজিক ন্যায়কে আদি কৰি বিভিন্ন গুৰুত্বপূৰ্ণ বিষয়ত সজাগতা বৃদ্ধি কৰা, পুৰণি নীতি-নিয়মসমূহক প্ৰত্যাহ্বান জনোৱা তথা শিক্ষা, স্বাস্থ্য, উদ্যোগীকৰণৰ দৰে বিভিন্ন দিশত ইতিবাচক চিন্তা-চেতনাৰে সৰৱ ভূমিকা পালন কৰি পৰিৱৰ্তনৰ ধাৰাটোক ত্বৰান্বিত কৰাত ছাত্ৰশক্তিৰ এক নিৰ্ণায়ক অৱদান আছে৷ ইতিহাসৰ পাতত ইয়াৰ অসংখ্য উদাহৰণ আছে৷ এটা উল্লেখযোগ্য উদাহৰণ হ’ল ১৯৬০ চনৰ সময়ছোৱাত আমেৰিকাত হোৱা ছাত্ৰ-ছাত্ৰী নেতৃত্বাধীন নাগৰিক অধিকাৰ আন্দোলন৷ বৰ্ণগত পৃথকীকৰণ আৰু বৈষম্য বন্ধ কৰাৰ দাবীত প্ৰতিবাদ, ধৰ্ণা, সমদলৰ আয়োজন কৰাত যুৱক-যুৱতীসকলে বিশেষকৈ কলেজীয়া ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকলে গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰিছিল৷ গ্ৰীণছব’ৰ’ (Greensboro) ধৰ্ণা আৰু ফ্ৰিডম ৰাইডাৰ (Freedom Riders) ৰ দৰে ছাত্ৰ-ছাত্ৰীৰ কাৰ্যই আইনগত পৰিৱৰ্তন আৰু জনমত স্থানান্তৰিত কৰাত সহায় কৰিছিল, যাৰ ফলত ১৯৬৪ চনৰ নাগৰিক অধিকাৰ আইন আৰু ১৯৬৫ চনৰ ভোটাধিকাৰ আইন আদিৰ দৰে গুৰুত্বপূৰ্ণ নাগৰিক অধিকাৰ আইন প্ৰণয়ন কৰা হৈছিল৷
আন এটা উদাহৰণ হ’ল ১৯৮৯ চনত চীনত ছাত্ৰ-নেতৃত্বাধীন গণতান্ত্ৰিক আন্দোলন, যাক সাধাৰণতে টিয়ানমেন চৌহদৰ প্ৰতিবাদ (Tiananmen Square Protests) বুলি জনা যায়৷ বেইজিঙৰ টিয়ানমেন চ’কত হাজাৰ হাজাৰ ছাত্ৰ-ছাত্ৰীয়ে ৰাজনৈতিক সংস্কাৰ, অধিক বাক স্বাধীনতা আৰু চৰকাৰী দুৰ্নীতিৰ অন্ত পেলোৱাৰ আহ্বান জনাইছিল৷ যদিও এই আন্দোলনটো চীন চৰকাৰে নিৰ্মমভাৱে দমন কৰিছিল, তথাপিও ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকলে সাহসেৰে টেংকৰ মুখামুখি হৈ নিজৰ দাবীৰ পক্ষত থিয় দিয়াৰ ছবিয়ে বিশ্বৰ দৃষ্টি আকৰ্ষণ কৰি চীন চৰকাৰৰ এই কাৰ্যক আন্তৰ্জাতিকভাৱে গৰিহণাৰ পাত্ৰ কৰি তুলিছিল৷
শেহতীয়াকৈ জলবায়ু পৰিৱৰ্তন, অস্ত্ৰৰ সন্ত্ৰাস, আৰু সামাজিক বৈষম্যৰ সৈতে জড়িত আন্দোলনত ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকলে আগৰণুৱা ভূমিকা পালন কৰি আহিছে৷ ছুইডেনৰ এগৰাকী কিশোৰী গ্ৰেটা থানবাৰ্গে (Greta TThunberg) জলবায়ু পৰিৱৰ্তনৰ বিষয়ে সজাগতা সৃষ্টি আৰু ফ্ৰাইডেছ ফৰ ফিউচাৰ আন্দোলন (Fridays For Future Movement) ৰ দৰে পদক্ষেপৰ জৰিয়তে যুৱক-যুৱতীৰ সক্ৰিয়তাক অনুপ্ৰাণিত কৰাৰ প্ৰচেষ্টাৰ বাবে আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় স্বীকৃতি লাভ কৰে৷
১৯৪৭ চনত ভাৰতবৰ্ষই বৃটিছৰ পৰাধীনতাৰ শিকলিৰ পৰা মুক্ত হৈ স্বাধীনতাৰ বিজয় ধ্বজা উৰুৱাবলৈ সক্ষম হোৱাৰ আঁৰতো আছিল ছাত্ৰশক্তিৰ শক্তিশালী অংশগ্ৰহণ৷ স্বাধীনতাৰ বাবে উদ্বুদ্ধ হৈ অসংখ্য ছাত্ৰ-ছাত্ৰীয়ে ব্যক্তিগত জীৱনৰ আশা-আকাংক্ষাক জলাঞ্জলি দি সংঘবদ্ধ ভাৱে ওলাই আহিছিল ৰাজপথলৈ৷ তেওঁলোকে বিভিন্ন ধৰণে বৃটিছৰ বিৰুদ্ধে ৰণকৌশল প্ৰস্তুত কৰি শাসন আৰু শোষণৰ বিৰুদ্ধে মুখৰ হৈ পৰিছিল আৰু আন্দোলনটোত আৱদান আগবঢ়াইছিল ।
*বৌদ্ধিক অৱদান (Intellectual Contribution)ঃ* বহু ছাত্ৰ-ছাত্ৰী, বিশেষকৈ বিশ্ববিদ্যালয় আৰু মহাবিদ্যালয়ৰ ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকলে বৌদ্ধিক বিতৰ্ক, আলোচনা চক্ৰ, আৰু জাতীয়তাবাদী আৱেগক ইন্ধন যোগোৱা লেখা-মেলাত সক্ৰিয়ভাৱে মনোনিৱেশ কৰিছিল৷ তেওঁলোকে স্বাধীনতাৰ পোষকতা আৰু ঔপনিৱেশিক শাসনৰ সমালোচনা কৰি বাতৰি কাকত, আলোচনীত প্ৰবন্ধ, পমফ্লেট আদি লিখিছিল৷
*প্ৰতিবাদ আৰু বিক্ষোভ (Protest and Demonstrations) ঃ* ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকলে ব্ৰিটিছ শাসনৰ বিৰুদ্ধে প্ৰতিবাদ, বিক্ষোভ, আৰু সমাৱেশত সংগঠিত ৰূপত¸ অংশগ্ৰহণ কৰিছিল৷ এই প্ৰতিবাদসমূহ শান্তিপূৰ্ণ পদযাত্ৰাৰ পৰা আৰম্ভ কৰি নাগৰিক অসহযোগ, যেনে ব্ৰিটিছ সামগ্ৰী আৰু প্ৰতিষ্ঠান বৰ্জন কৰালৈকে সকলোধৰণৰ প্ৰতিবাদ কৰিছিল৷
*ছাত্ৰ সংগঠন গঠন (Formation of Student Organization) ঃ* ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকলে স্বাধীনতাৰ নামত সমৰ্পিত বিভিন্ন সংগঠন, যেনে- নিখিল ভাৰত ছাত্ৰ ফেডাৰেচন (AISF), সৰ্বভাৰতীয় ছাত্ৰ কংগ্ৰেছ (AISC), আৰু ৰাষ্ট্ৰীয় ছাত্ৰ সংঘ গঠন কৰিছিল (NSUI)৷ এই সংগঠনসমূহে ছাত্ৰ-ছাত্ৰীক সংগঠিত কৰি স্বাধীনতা আন্দোলনত তেওঁলোকৰ প্ৰচেষ্টাসমূহৰ সমন্বয় সাধন কৰিছিল৷
*জাতীয়তাবাদী নেতাৰ সমৰ্থন (Suhport of Nationalist Leaders) ঃ* ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকলে মহাত্মা গান্ধী, জৱাহৰলাল নেহৰু, সুভাষ চন্দ্ৰ বসু, ভগত সিং, আদি জাতীয়তাবাদী নেতাক সমৰ্থন কৰিছিল৷ এই নেতাসকলৰ নেতৃত্বত অসহযোগ আন্দোলন, নাগৰিক অবাধ্যতা আন্দোলন, ভাৰত ত্যাগ আন্দোলন আদি আন্দোলনত অংশ লৈছিল৷
*গণ আন্দোলনত ভূমিকা (Rule of Mass Movements) ঃ* স্বাধীনতা সংগ্ৰামৰ সময়ত আয়োজিত গণ আন্দোলন আৰু অভিযানত ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকলে গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰিছিল৷ দাণ্ডি যাত্ৰা (Salt Marches), সুৰাৰ দোকানৰ বিৰুদ্ধাচৰণ (Picketing of Luquor Shops), নিপীড়নকাৰী ঔপনিৱেশিক নীতিৰ বিৰুদ্ধে প্ৰতিবাদ আদি কাৰ্যসূচীত অংশগ্ৰহণ কৰিছিল৷
*নাগৰিক অবাধ্যতাত অৱদান (Contribution of Civil Disobedience) ঃ* বহু ছাত্ৰ-ছাত্ৰীয়ে ব্ৰিটিছ আইন আৰু নীতিৰ বিৰুদ্ধে নাগৰিক অবাধ্যতাৰ আহ৩ানত যোগদান কৰে৷ তেওঁলোকে কৰ্তৃপক্ষৰ সৈতে সহযোগিতা কৰিবলৈ অস্বীকাৰ কৰিছিল, অহিংস প্ৰতিৰোধৰ কাৰ্যত লিপ্ত হৈছিল আৰু গ্ৰেপ্তাৰ আৰু কাৰাদণ্ডৰ সন্মুখীন হ’বলগীয়া হৈছিল৷
*জাতীয়তাবাদী আদৰ্শৰ প্ৰসাৰ (Spread of nationalist Ideals)ঃ* ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকলে জাতীয়তাবাদী আদৰ্শ আৰু মতাদৰ্শৰ দূত হিচাপে কাম কৰি সজাগতা বিয়পাই সাধাৰণ নাগৰিকসকলক স্বাধীনতাৰ সংগ্ৰামত যোগদান কৰিবলৈ প্ৰেৰণা যোগাইছিল৷ তেওঁলোকে জাতীয় চেতনাক প্ৰসাৰিত কৰিবলৈ অধ্যয়ন চক্ৰ, আলোচনা মঞ্চ, সাংস্কৃতিক অনুষ্ঠান আদিৰ আয়োজন কৰিছিল৷
সামগ্ৰিকভাৱে ভাৰতীয় স্বাধীনতা আন্দোলনত ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকলে গতিশীল আৰু বহুমুখী ভূমিকা পালন কৰিছিল, ঔপনিৱেশিক শাসনৰ পৰা মুক্তিৰ কাৰ্যত নিজৰ শক্তি, আবেগ, বুদ্ধিমত্তাৰ অৱদান আগবঢ়াইছিল৷ তেওঁলোকৰ অংশগ্ৰহণ স্বাধীনতা সংগ্ৰামৰ গতিপথ গঢ় দিয়াত আৰু শেষত ১৯৪৭ চনত ভাৰতৰ স্বাধীনতা লাভ কৰাত সহায়ক আছিল৷ সেইসকলৰ মাজত অন্যতম এজন আছিল সুভাষ চন্দ্ৰ বসু৷ তেওঁ আছিল এগৰাকী শক্তিশালী নেতা আৰু ভাৰতীয় স্বাধীনতা আন্দোলনৰ অন্যতম গতিশীল ব্যক্তি৷ ছাত্ৰ নেতা হিচাপে বসুৱে জাতীয়তাবাদী আদৰ্শৰ দ্বাৰা গভীৰভাৱে প্ৰভাৱিত হৈ ভাৰতীয় জাতীয় কংগ্ৰেছত যোগদান কৰে৷ পিছলৈ ইয়াৰ মধ্যপন্থী দৃষ্টিভংগীত তেওঁ মোহভংগ হৈ ফৰৱাৰ্ড ব্লক গঠন কৰে৷ ভাৰতক ব্ৰিটিছ শাসনৰ পৰা মুক্ত কৰাৰ লক্ষ্যৰে দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধৰ সময়ত অক্ষ শক্তিৰ সহযোগত বসুৱে ভাৰতীয় জাতীয় সেনা (আই এন এ) সংগঠিত কৰিছিল৷ তেওঁৰ বিখ্যাত শ্লোগান “মোক তেজ দিয়ক, আৰু মই তোমাক স্বাধীনতা দিম” ই আই এন এৰ প্ৰতি সমৰ্থন গোটাই ভাৰতীয়সকলক স্বাধীনতাৰ বাবে যুঁজিবলৈ প্ৰেৰণা যোগাইছিল৷ যুদ্ধৰ সময়ত তেওঁৰ প্ৰচেষ্টা সফল নহ’লেও এজন সাহসী আৰু দৃঢ়প্ৰতিজ্ঞ নেতা হিচাপে বসুৰ উত্তৰাধিকাৰ ভাৰতৰ ইতিহাসত স্থায়ী হৈ আছে৷
আন এগৰাকী ছাত্ৰনেতা আছিল সততে পণ্ডিত নেহৰু বুলি কোৱা জৱাহৰলাল নেহৰn৷ তেওঁ¸ ভাৰতীয় স্বাধীনতা সংগ্ৰামৰ কেন্দ্ৰীয় ব্যক্তি আছিল আৰু পিছলৈ স্বাধীন ভাৰতৰ প্ৰথম প্ৰধানমন্ত্ৰী হৈছিল৷ কেমব্ৰিজৰ ট্ৰিনিটি কলেজত আৰু পিছলৈ লণ্ডনৰ ইনাৰ টেম্পলত থকা সময়ছোৱাত নেহৰুৱে ছাত্ৰ ৰাজনীতিৰ লগত গভীৰভাৱে জড়িত আছিল৷ তেওঁ ভাৰতীয় জাতীয় কংগ্ৰেছত যোগদান কৰি ব্ৰিটিছ শাসনৰ পৰা সম্পূৰ্ণ স্বাধীনতাৰ পোষকতা কৰি ইয়াৰ অন্যতম গুৰুত্বপূৰ্ণ নেতা হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰে৷ নাগৰিক অবাধ্যতা আন্দোলনত অংশ লোৱা আৰু ব্ৰিটিছ চৰকাৰৰ সৈতে আলোচনা কৰাকে ধৰি কংগ্ৰেছ দলৰ নীতি আৰু কৌশল গঢ় দিয়াত নেহৰুৱে গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰিছিল৷ ১৯৪৭ চনত ভাৰতে স্বাধীনতা লাভ কৰাৰ পিছত নেহৰুৰ ধৰ্মনিৰপেক্ষ, গণতান্ত্ৰিক, সমাজবাদী ভাৰতৰ দৃষ্টিভংগীয়ে জাতিটোৰ প্ৰথম বছৰবোৰক পথ প্ৰদৰ্শন কৰিছিল৷
আন এগৰাকী উল্লেখযোগ্য ছাত্ৰনেতা আছিল পঞ্জাৱ কেছাৰী নামেৰেও পৰিচিত লালা লাজপত ৰায়৷ তেওঁ এজন বিশিষ্ট জাতীয়তাবাদী নেতা তথা¸ ভাৰতীয় স্বাধীনতা আন্দোলনৰ সক্ৰিয় অংশগ্ৰহণকাৰী আছিল৷ ছাত্ৰ হিচাপে ৰায় স্বৰাজ আৰু সমাজ সংস্কাৰৰ আদৰ্শৰ দ্বাৰা গভীৰভাৱে প্ৰভাৱিত হৈছিল৷ পৰৱৰ্তী সময়ত তেওঁ ভাৰতীয় জাতীয় কংগ্ৰেছৰ সদস্য হয়৷ ১৯০৫ চনত বংগ বিভাজন আৰু ১৯২৮ চনত ছাইমন কমিচনৰ বিৰুদ্ধে প্ৰতিবাদৰ আয়োজনত ৰায়ে গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰিছিল৷ লাহোৰত ছাইমন কমিচনৰ বিৰুদ্ধে অহিংস প্ৰতিবাদৰ নেতৃত্ব দিছিল, য’ত তেওঁক আৰক্ষীয়ে নিৰ্মমভাৱে লাঠিচালনা কৰিছিল, যাৰ ফলত তেওঁৰ মৃত্যু হৈছিল৷ ৰায়ৰ শ্বহীদ হোৱাটোৱে ভাৰতীয় জনসাধাৰণক উত্তেজিত কৰি তুলিছিল আৰু ব্ৰিটিছ দমনৰ বিৰুদ্ধে ব্যাপক ক্ষোভৰ সৃষ্টি কৰিছিল, যিয়ে স্বাধীনতা আন্দোলনক আৰু অধিক ইন্ধন যোগাইছিল৷
দেশবন্ধু নামেৰে জনপ্ৰিয় চিত্তৰঞ্জন দাস ভাৰতৰ স্বাধীনতা আন্দোলনৰ সময়ত এজন অধিবক্তা, ৰাজনীতিবিদ, জাতীয়তাবাদী নেতা আছিল৷ ছাত্ৰ হিচাপে দাস স্বদেশী আন্দোলনৰ সৈতে সক্ৰিয়ভাৱে জড়িত হৈ ভাৰতীয় জাতীয় কংগ্ৰেছত যোগদান কৰে৷ তেওঁ মহাত্মা গান্ধীৰ ঘনিষ্ঠ সহযোগী আছিল আৰু বংগত অসহযোগ আন্দোলন সংগঠিত কৰাত উল্লেখযোগ্য ভূমিকা পালন কৰিছিল৷ দাসে ব্ৰিটিছ সামগ্ৰী আৰু প্ৰতিষ্ঠান বৰ্জনৰ পোষকতা কৰি আত্মনিৰ্ভৰশীলতা আৰু স্বৰাজৰ ধাৰণাক প্ৰচাৰ কৰিছিল৷ জনসাধাৰণক সংগঠিত কৰি স্বাধীনতা সংগ্ৰামৰ প্ৰতি তৃণমূল পৰ্যায়ৰ সমৰ্থন গঢ়ি তোলাৰ প্ৰচেষ্টাই তেওঁক বংগৰ লগতে সমগ্ৰ ভাৰতবৰ্ষত এজন সন্মানীয় নেতা কৰি তুলিছিল৷
অসমৰ ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকলে ভাৰতীয় স্বাধীনতা আন্দোলনত উল্লেখযোগ্য ভূমিকা পালন কৰিছিল, প্ৰতিবাদ, বিক্ষোভ, বৌদ্ধিক সংযোগ আদি বিভিন্ন কাৰ্যসূচীৰ জৰিয়তে জাতীয়তাবাদী কাৰ্যত অৰিহণা যোগাইছিল৷ ভাৰতীয় জাতীয় কংগ্ৰেছৰ উদ্যোগত দেশজোৰা নাগৰিক অবাধ্যতা আন্দোলনত অসমীয়া ছাত্ৰ-ছাত্ৰীেও যোগদান কৰিছিল৷ ব্ৰিটিছ সামগ্ৰী বৰ্জন, দাণ্ডি যাত্ৰা, ঔপনিৱেশিক কৰ্তৃপক্ষৰ সৈতে অসহযোগিতা আদি অহিংস প্ৰতিৰোধৰ কাৰ্যত অংশগ্ৰহণ কৰিছিল৷ অসম প্ৰাদেশিক ছাত্ৰ সন্মিলন (এপিএছএফ) আৰু অসম ছাত্ৰ সন্মিলন (এচিএছ) গঠন কৰিছিল৷ এই সংগঠনসমূহে ছাত্ৰ-ছাত্ৰীক সংগঠিত কৰি স্বাধীনতা সংগ্ৰামত তেওঁলোকৰ প্ৰচেষ্টাসমূহৰ সমন্বয় সাধন কৰিছিল৷ লেখা-মেলা, ভাষণ, সাংস্কৃতিক অনুষ্ঠান আদিৰ জৰিয়তে স্বাধীনতা আন্দোলনত বৌদ্ধিকভাৱে অৱদান আগবঢ়াইছিল৷ তেওঁলোকে প্ৰবন্ধ লিখিছিল, পমফ্লেট প্ৰকাশ কৰিছিল, সাহিত্যিক আৰু সাংস্কৃতিক অনুষ্ঠানৰ আয়োজন কৰিছিল জাতীয়তাবাদী কাৰ্যৰ প্ৰতি সজাগতা বৃদ্ধি আৰু সাধাৰণ নাগৰিকসকলক অনুপ্ৰাণিত কৰা কমো কৰিছিল৷ মহাত্মা গান্ধী, জৱাহৰলাল নেহৰু, আৰু সুভাষ চন্দ্ৰ বসুৰ দৰে জাতীয়তাবাদী নেতাক সমৰ্থন কৰিছিল৷ এই নেতাসকলৰ নেতৃত্বত চলা আন্দোলনসমূহত তেওঁলোকে সক্ৰিয়ভাৱে অংশগ্ৰহণ কৰিছিল আৰু তেওঁলোকৰ অহিংসা, ঐক্য আৰু ব্ৰিটিছ অত্যাচাৰৰ বিৰুদ্ধে প্ৰতিৰোধৰ বাৰ্তা প্ৰচাৰৰ বাবে কাম কৰিছিল৷ সেইসকলৰ ভিতৰত অন্যতম এগৰাকী বিশিষ্ট ছাত্ৰ নেতা আছিল তৰুণ ৰাম ফুকন৷ অসম প্ৰাদেশিক ছাত্ৰ ফেডাৰেচনৰ সৈতে জড়িত হৈ ব্ৰিটিছ শাসনৰ বিৰুদ্ধে বিভিন্ন প্ৰতিবাদ আৰু বিক্ষোভত অংশ লৈছিল তেওঁ৷ স্বাধীনতাৰ কামত নিজকে উৎসৰ্গা কৰা অসমৰ আন এজন প্ৰভাৱশালী ছাত্ৰ নেতা আছিল অমিঅ কুমাৰ দাস৷ তেওঁ ছাত্ৰ-ছাত্ৰীক সংগঠিত কৰা আৰু অঞ্চলটোৰ জাতীয়তাবাদী আন্দোলনৰ প্ৰতি সমৰ্থন সংগ্ৰহৰ কামত সক্ৰিয়ভাৱে জড়িত আছিল৷ আন এগৰাকী প্ৰখ্যাত ছাত্ৰ নেতা তথা সমাজকৰ্মী আছিল লোকনাথ গোস্বামী৷ ছাত্ৰ-ছাত্ৰী আৰু যুৱক-যুৱতীসকলক সংগঠিত কৰি তেওঁলোকৰ অধিকাৰ আৰু স্বাধীনতা সংগ্ৰামত অংশগ্ৰহণৰ পোষকতা কৰাত তেওঁ গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰিছিল৷
১৯৭৯ চনৰ পৰা ১৯৮৫ চনলৈ চলা অসমৰ ছবছৰীয়া বিদেশী বহিষ্কাৰ আন্দোলনটো আছিল ছাত্ৰশক্তিৰ নেতৃত্বত চলা এক সামাজিক-ৰাজনৈতিক আন্দোলন, যাৰ লক্ষ্য আছিল বিদেশী, বিশেষকৈ বাংলাদেশৰ পৰা অহা অনুপ্ৰৱেশকাৰী, যিসকলে অবৈধভাৱে অসমত প্ৰৱেশ কৰি থলুৱা লোকৰ প্ৰতি ভাবুকিৰ সৃষ্টি কৰা বুলি ধাৰণা কৰা হৈছিল৷ এই আন্দোলনত ছাত্ৰ সংগঠনসমূহে যুৱক-যুৱতীসকলক সংগঠিত কৰি বিষয়টোৰ প্ৰতি সজাগতা সৃষ্টি কৰি উল্লেখযোগ্য ভূমিকা পালন কৰিছিল৷ অবৈধ অনুপ্ৰৱেশকাৰীক চিনাক্তকৰণ আৰু বিতাড়নৰ দাবীত প্ৰতিবাদ, ধৰ্মঘট, সমাৱেশ আদি আয়োজন কৰাত সদৌ অসম ছাত্ৰ সন্থা (আছু) আৰু আসম জাতীয়তাবাদী যুৱ ছাত্ৰ পৰিষদৰ দৰে গোটে যথেষ্ট অগ্ৰণী ভূমিকা গ্ৰহণকৰিছিল৷ জনমত গঢ় দিয়া আৰু অসমৰ ভিতৰ আৰু ৰাষ্ট্ৰীয় উভয়তে আন্দোলনটোৰ প্ৰতি সমৰ্থন আহৰণৰ ক্ষেত্ৰতো তেওঁলোকে গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰিছিল৷ অৱশেষত এই আন্দোলনৰ ফলত ১৯৮৫ চনত অসম চুক্তি স্বাক্ষৰিত হয়, য’ত অবৈধ অনুপ্ৰৱেশকাৰীক চিনাক্ত কৰা আৰু বিতাড়নৰ ব্যৱস্থাৰ ৰূপৰেখা দাঙি ধৰাৰ লগতে অসমৰ খিলঞ্জীয়া লোকসকলৰ আৰ্থ-সামাজিক আৰু সাংস্কৃতিক চিন্তা-চৰ্চাকো গুৰুত্ব প্ৰদান কৰা হয়৷ এই আন্দোলনত ব্যাপক প্ৰতিবাদ, হিংসা, নিৰাপত্তাৰক্ষীৰ সৈতে সংঘৰ্ষৰ সৃষ্টি হয়৷ বিভিন্ন উৎস আৰু প্ৰতিবাদৰ বিশৃংখল স্বৰূপৰ বাবে আন্দোলনৰ সময়ত মৃত্যু হোৱা লোকৰ সঠিক সংখ্যা নিৰ্ণয় কৰাটো কঠিন৷ কিন্তু অনুমান অনুসৰি আৰক্ষীৰ গুলীচালনা, প্ৰতিবাদকাৰী আৰু নিৰাপত্তাৰক্ষীৰ মাজত সংঘৰ্ষ, আন্তঃসম্প্ৰদায়ৰ হিংসা আদি কাণ্ডত প্ৰায় ৮৫৫জন লোকে প্ৰাণ হেৰুৱায়৷ এই আন্দোলনটো অসমৰ ইতিহাসৰ এক উত্তাল সময় আছিল, য’ত যথেষ্ট প্ৰাণ হেৰুৱাইছিল আৰু ব্যাপক বিঘিনি ঘটিছিল৷ এই আন্দোলন ইমানেই জোৰদাৰ আৰু ব্যাপক আছিল যে ইয়াৰ ঢৌৱে কেৱল অসমতে নহয়; ভাৰতৰ সীমা অতিক্ৰমী আন্তৰ্জাতিক ক্ষেত্ৰখনতো কঁপনীৰ সৃষ্টি কৰিবলৈ সক্ষম হৈছিল৷
মহাশক্তি নহলেও যে ‘ছাত্ৰশক্তি’ কোনো উপেক্ষা কৰিব পৰা শক্তি নহয় সেয়া ইতিহাসেই কয়৷ কিন্তু শক্তিৰ ব্যৱহাৰৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰে তাৰ পৰিণাম৷ ইয়াৰ ভুল ব্যৱহাৰে কাংক্ষিত পৰিণাম প্ৰাপ্তিত আউল লগোৱা উদাহৰণো বহুত আছে৷ আপোচকামী নেতৃত্বৰ বাবেই অসমৰ ছবছৰীয়া ছাত্ৰ আন্দোলটোৱে ফলপ্ৰসূ পৰিণামৰ পৰা বঞ্চিত হৈ থাকিল যাৰ উকমুকনি আজিও চলি আছে৷ তালিবান সকলো ছাত্ৰশক্তিৰেই নামান্তৰ৷ ‘তালিব’ মানে ছাত্ৰ, তালিবান মানে ছাত্ৰ সম্বন্ধীয়৷ বিশ্বৰ ছাত্ৰসমাজে প্ৰগতিশীল, ন্যায়নীষ্ঠ সমাজৰ সপোন দেখা সময়তে তালিবানসকলে ছাত্ৰৰ নামত মধ্যযুগীয় ৰীতি-নীতিক সমাজত প্ৰতিষ্ঠা কৰাৰ কামত জীৱন পৰ্যন্ত উছৰ্গা কৰি আছে৷ এয়া নিশ্চয় কাৰো বাবে কাম্য নহয়৷ …..*******
